رئیس مركز مطالعات فضای مجازی:
تبعات كرونا در مجازی سازی ایران
به گزارش سئو سی رئیس مركز مطالعات فضای مجازی باتشریح تبعات كرونا در مجازی سازی ایران اظهار داشت: تسریع در راه اندازی شبكه ملی اطلاعات به صورت غیرنمایشی و طبق مصوبات شورای فضای مجازی، حكمرانی سایبری را محقق می كند.
به گزارش سئو سی به نقل از مهر، عزیز نجف پور آقابیگلو در نشست علمی «کرونا، مجازی شدن کشورها و چالش حکمرانی و الزامات مجازی سازی ایران» که در مرکز مطالعات فضای مجازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، اظهار داشت: در باب کرونا دو انگاره کلی وجود دارد؛ نخست آنکه کرونا یک پروژه است که توسط برخی اجرا شده است و دوم، کرونا یک فرآیند و رخداد طبیعی از جنس بیماری های فراگیر طبیعی است. من در میان این دو انگاره و در باب ماهیت اجتماعی و سیاسی کرونا قضاوتی ندارم ولی اگر کرونا فرآیند هم باشد دو اتفاق مهم رخ داده است.
وی در مورد این دو اتفاق اظهار داشت: نخست، تحولات جدی در شکل زندگی جوامع، خصوصاً از حیث مجازی شدن جوامع رخ داده و متعاقباً ابعاد جدی در جوامع ظهور یافته که نیازمند تعاملات حاکمیت ها است؛ دوم نیز حتما یک عده در خلال این پروسه طبیعی، دنبال پروژه های خودشان هستند و وضعیت دنیا وضعیت رقابت قدرت ها برمبنای منافع اقتصادی و سیاسی خودشان است.
سناریوهای پیش روی جهان در پساکرونا
رئیس مرکز مطالعات فضای مجازی با اشاره به سناریوهای مختلفی که پیش روی جهان قرار دارد، به ذکر دو نمونه از مهمترین آنها پرداخت:
الف- تضعیف روند جهانی شدن و تقویت رویکرد ملی گرایانه: بدین صورت که با این تصور که شیوع و فراگیری این بیماری نتیجه کاهش مرزهای جوامع به علت جهانی گرایی مفرط است و عملاً جهانی گرایی موجود، سبب شده تمام نقاط جهان درگیر این بیماری شود. پس در این سناریو تمایلات ملی گرایانه و افزایش و تقویت حریم و مرزهای کشورها در دستور کار حکومت ها قرار می گیرد.
ب- سناریوی دوم این است که در پسا کرونا روندهای جهانی شدن موجود تغییری نمی کند و تلاش ها بیشتر به سمت مجازی سازی دنیا سوق می یابد.
وی با اشاره به اینکه البته توسعه مجازی سازی دنیا منحصر به سناریوی دوم نیست و در سناریوی اول هم حضور پررنگی دارد، خاطرنشان کرد: همانطور که عنوان شد مهمترین رخداد پس از کرونا، «مجازی سازی عالم» است.
نجف پور در تشریح وضعیت حکمرانی کشورها در عصر مجازی شدن اظهار داشت: به علت ماهیت فضای مجازی، نقش بازیگران عمومی و خصوصی و ملی و بین المللی بسیار پررنگ تر از فضای فیزیکی است. بنابراین ادبیات حکمرانی یا حکمروایی که در ذات خود متکی بر تعدد بازیگران قدرت و تقسیم بیشتر قدرت بین حکومت و سایرین است، استوار است.
آمریکایی ها حاکم مطلق فضای مجازی و اینترنت جهانی هستند
وی اظهار داشت: الان آمریکایی ها حاکم مطلق فضای مجازی و اینترنت جهانی هستند. این سلطه و حاکمیت در لوای موسسات و شرکت های بزرگی چون آیکان و گوگل و فیس بوک و… انجام می شود و الگوی حکمرانی مجازی آمریکایی ها با عنوان زیبای چند ذینفعی یا multistakeholderism سامان می یابد. به این صورت که فضای مراوده و تعامل بین شرکت ها و مستقل از دولت ها تعریف می شود.
نجف پور تصریح کرد: در این پروسه اولاً دولت ها تضعیف می شوند و از طرفی به علت قدرت شرکت های آمریکایی نتیجه تعامل بخش خصوصی سایر جوامع با شرکت های آمریکایی مشخص است.
رئیس مرکز مطالعات فضای مجازی با تاکید بر اینکه چین تنها کشوری است که توانسته خودرا از لوای حاکمیت مجازی آمریکایی ها بیرون بکشد و با ترسیم مرزهای مجازی و اعمال حاکمیت خود بر تعامل شرکت ها و پلت فرم ها، از تضعیف حاکمیت خود جلوگیری کند، افزود: عنوان Multilateralism به این الگوی چین اطلاق می شود.
مشاور سابق مرکز ملی فضای مجازی افزود: درست است که جهان در ساحت فیزیکی به سمت چند قطبی شدن حرکت می کند و آمریکایی ها در حال ضعف بوده و بازیگران قدرتمندی چون چین، هند، برزیل و … در حال ظهور هستند؛ اما مجازی شدن جهان به علت توانایی آمریکایی ها در عرصه مجازی و حاکمیت آنها در این حوزه، منجر به تغییر این روند و احیای قدرت و اقتدار آمریکایی ها می شود.
نجف پور اضافه کرد: حواسمان هم باشد که در اسناد ۱۷ گانه ۲۰۳۰ زیر ساخت اجرایی شدن این اسناد، فناوری اطلاعات و ارتباطات و یا همان فضای مجازی ذکر شده است.
تبعات کرونا در مجازی سازی ایران
این کارشناس سیاستگذاری فضای مجازی در باب تبعات کرونا در مجازی سازی ایران افزود: کرونا موجب توسعه زندگی مجازی ایرانیان شده است. از زمان شیوع این بیماری کشور به سرعت در حال مجازی شدن است و اقتصاد، فرهنگ، آموزش،، تفریح و … همه به سرعت دارند مجازی می شوند و مصرف اینترنت چندین برابر شده است.
وی اضافه کرد: برای مثال در استان اصفهان مصرف ترافیک در اسفند ماه ۴ برابر شد. آموزش و پرورش از بهمن ۹۸ تمام آموزش های خودرا در بستر پلت فرم های پیام رسان و ال ام اس (آموزش الکترونیکی) انجام داد و دانشگاه ها و پژوهشگاه ها تقریباً غالب کلاس ها و جلسات خودرا مجازی برگزار کرده اند؛ حتی در سال تحصیلی جدید هم به احتمال زیاد همین منوال و حتی شدیدتر دنبال می شود.
رئیس مرکز مطالعات فضای مجازی تصریح کرد: در این زمان مصرف اینترنت و حضور در فضای مجازی، به موازات تولید و مصرف محتوای فرهنگی و تفریحی افزایش جدی پیدا کرده و ارتباطات بر بستر شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها، خصوصاً شبکه های خارجی مانند واتساپ افزایش جدی یافته است. به همین منوال غالب خدمات اجتماعی نیز مجازی شده است؛ به نحوی که رد و بدل پول کاغذی به شدت کاهش یافته و بیشتر بوسیله شبکه انجام شده است.
۶ گردنگیر برای حکمرانی ایران در فضای مجازی
نجف پور الزامات مجازی شدن جمهوری اسلامی ایران در شرایط فعلی را با تاکید بر لزوم در اختیار گرفتن حکمرانی فضای مجازی در ۵ محور بیان کرد که شامل موارد زیر است:
اول: لازم است چشم انداز و اسناد کلان جمهوری اسلامی برمبنای آینده سایبری-فیزیکی بازطراحی شود. اگر حال فعلی و آینده محتوم کشور، مجازی-فیزیکی است مدلول ندارد که در چشم انداز و اسناد بالادستی، فضای مجازی جایگاه درستی نداشته باشد و یا اینکه برنامه هفتم توسعه با رویکرد دو ساحتی سایبری-فیزیکی طراحی شود.
ما قبلاً در برنامه ششم توسعه برمبنای رویکرد دوساحتی، سیاست ها و احکام برنامه ششم را به مرکز ملی فضای مجازی و مجلس پیشنهاد دادیم ولی متاسفانه فضای مجازی محدود به فناوری اطلاعات و ارتباطات شد و هیچ دلالت روشنی به سایر حوزه های راهبردی حکمرانی جمهوری اسلامی نیافت.
دوم: اصولاً باید ساختار حاکمیت برمبنای الزامات سایبری-فیزیکی بازطراحی و ارتقا یابد و ساختارهای موجود کفاف حکمرانی مجازی جمهوری اسلامی را نمی دهند. مثلاً لازم است کمیسیون تخصصی فضای مجازی مجلس شورای اسلامی ایجاد شود.
سوم: تسریع در راه اندازی شبکه ملی اطلاعات واقعی و به صورت غیرنمایشی و بر حسب تعاریف و مصوبات شورایعالی فضای مجازی، لازمه امکان تحقق حکمرانی جمهوری اسلامی است. در وقایع آبان ۹۸ بر همگان به صورت عینی و عملیاتی روشن شد که پیشرفت ۸۰ درصدی شبکه ملی اطلاعات یک دروغ بزرگ بوده است.
چهارم: مردمی سازی فضای مجازی و معماری فضای مجازی برمبنای جامعه ایرانی لزوم و گردنگیر دیگری است که باید رعایت شود. اگر فضای مجازی یک جامعه بر بستر فناوری اطلاعات است پس ساختار اجتماعی این جامعه نیز باید متناسب با ساختار اجتماعی جامعه فیزیکی و سبک زندگی و اهداف، نیازها، ارزش ها، سلایق و فرهنگ جامعه ایرانی معماری و توسعه یابد.
اندرو فینبرگ در کتاب reinventing the internet به تفصیل این مورد را توضیح داده است. مشارکت روش مند متخصصان داخلی در توسعه محصولات و سرویسهای داخلی و بها دادن به آنها هم یکی دیگر از شاخه های مردمی سازی است.
پنجم: اعمال حکمرانی فقط محدود به حوزه داده نیست؛ این در شرایطی است که چند وقتی است که نگاه های مهندسی فقط از حکمرانی داده حرف می زنند در حالیکه حکمرانی باید در ساحات کلان، اجتماعی و داده صورت گیرد که لازمه این امر تعیین مرزهای مجازی و متعاقباً اعمال حاکمیت جدی بر آنها است.
ششم: امروزه خارجی ها بوسیله پلت فرم ها مبادرت به مداخله در امور جامعه ایرانی می کنند که طبعاً در کنار مواجهه و کنترل این ها، باید به شکل جدی توسعه پلت فرم های مختلف خدماتی و ارتباطی توسط مجموعه های داخلی در دستور قرار گیرد.
منبع: سئو سی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب