خبرگزاری مهر، گروه دانش و فناوری- دكتر الهام باقری راد*: سرنوشت بیوتكنولوژی گیاهی و فناوری های مهندسی ژنتیك در كشورمان در جریان مخالفت با فرآورده های آن در دو سه ساله اخیر به طرز پرسش آمیزی راه به مجادلات جناحی و حاشیه های فراوان برده است. حاشیه هایی كه گاه حتی در كانون قانونگذاری و مجلس هم از این فرآورده ها همچون مواد مخدر و مشروبات الكلی یاد و حكم به ممنوعیت می كنند.چنین شیوه هایی برآنند تا مباحثات علمی را دور زده و از بیزاری فرهنگ جامعه نسبت به مواد مخدر و الكل نیز در تشبیهات خود بهره بگیرند. از جمله موارد شبهه افكنی این مخالفین برجسته كردن نامه مسئولانه دكتر ظریف نماینده دائمی وقت در سازمان ملل متحد در ۱۶ سال پیش بود.پس از حضور فعال نمایندگی كشورمان در اجلاس و تصویب پروتكل ایمنی زیستی كارتاهینا درسال ۲۰۰۰ گزارشی به رئیس دولت هشتم ارائه دادند. ایشان طی این گزارش و تنها در جایگاه یك دبیرسیاسی ( و نه یك متخصص) دراین اجلاس مواردی برای اعمال كنترل و قانونمند سازی مبادلات بین المللی محصولات تراریخته و نیز سوء استفاده های احتمالی از این فناوری را برشمردند.در آن نامه اشاره شده بود كه شكست اجلاس وزرای بازرگانی سازمان تجارت جهانی (WTO) در سیاتل آمریكا و خصوصا عدم توافق اروپا و آمریكا در مورد محصولات كشاورزی باعث ایجاد شرایط مناسب تر مذاكراتی برای كشورهای در حال توسعه در بحث ایمنی زیستی شد.دی ماه سال گذشته، نسخه ای از نامه دكتر محمد جواد ظریف درباره محصولات تراریخته و در پیامد تصویب پروتكل كارتاهینا، در برخی سایتها منتشر شد.پروتكل ایمنی زیستی، ملحق به كنوانسیون تنوع زیستی و ناظر بر تجارت بین المللی محصولات كشاورزی و سایر فرآورده های بیوتكنولوژیك حاصل از تغییرات ژنتیك است كه در این پروتكل تمهیدات لازم برای جلوگیری از عوارض احتمالی آتی مصرف این نوع محصولات بر سلامت انسانی و محیط زیست طبیعی پیش بینی شده است.نامه دكتر ظریف و آنهم پس از قدرشناسی مردم كشورمان از تیم مذاكره كننده هسته ای به ریاست ایشان، دستاویزی برای مخالفین قسم خورده فناوری های مهندسی ژنتیك شد. آنهایی كه در تلاش بوده و هستند تا از هر ظرفیت و برداشت دینی گرفته تا كابوس سازی از گسترش بیماری های خطرناك و بیم از خود كشی های دسته جمعی كشاورزان و ... برای عقیم سازی فناوری های مهندسی ژنتیك بهره بگیرند.برداشت مسرفانه از محبوبیت دكتر ظریف و استناد مكرر به نامه مورد اشاره، سرانجام دكتر ظریف را اخیرا ناگزیر به نوشتن نامه ای دیگر كرد. در این نامه به منظور جلوگیری از سوء تفاهم و ادامه جدال و مخالفت ها ی جناحی با محصولات تراریخته از نام و نامه سال ۱۳۸۰ نكات و اشارات صریحی مورد تاكید قرار گرفته است.در آن نامه از سوی دكتر ظریف صراحتا اعلام شده كه ۱۶ سال پیش تنها گزارشی از اجلاس بین الملل ایمنی زیستی تهیه شده و هیچ گونه اظهار نظر علمی در مورد محصولات تراریخته نشده. همچنان به ضرورت دستیابی به دستاوردهای زیست فناورانه در سطح بین الملل تاكید می شود.در جای دیگر این نامه به لزوم پایبندی ملی به توافقات بین المللی در خصوص محصولات تراریخته از جمله پروتكل ایمنی زیستی از طریق نهادهای ذیربط ملی تصریح می شود.امید می رود كه سرنوشت علم و فناوری در كشورمان در گرداب مجادلات جناحی و سلیقه ای اسیر نشود، سرنوشتی كه در آن تنها بازنده اش منافع ملی كشورمان است اما در مسلخ جزمیت های گروهی یا قربانی می شود و یا قربانی می گیرد.* متخصص بیولوژی و محیط زیست